Partikül Filtresi Nedir?
Dizel partikül filtresi, emisyon standartlarının karşılanabilmesi adına tüm Euro 5 ve Euro 6 araçlarda standart donanım olarak kullanılıyor. Filtre ayrıca bazı Euro 4 araçlarda da bulunuyor. Egzoz çıkışından hemen önce konumlandırılan parça, gerek işlev gerekse de biçim açısından katalitik konvertöre benziyor.
2009 yılının eylül ayında Avrupa Birliği tarafından yürürlüğe alınan mevzuat doğrultusunda yeni nesil dizel motorlu otomobillerde yer alması zorunluluk haline getirilen DPF, ağırlıklı olarak 1.200 °C’ye kadar dayanıklı seramik materyalden üretiliyor. Silisyum karbür filtreler ise 2.700 °C’ye varan sıcaklıklarda bile sorunsuz çalışabiliyor.
Partikül Filtresi Ne İşe Yarar?
Dizel partikül filtresi, gerek doğa gerekse de insan sağlığı için son derece zararlı olan hidrokarbonlar ve karbonmonoksit ile motorun çalışması sonucunda oluşan diğer parçacıkların atmosfere karışmasını engelliyor. Filtre, bu amaç doğrultusunda aktif rejenerasyon işlemini gerçekleştiriyor.
Belirli bir doluluk oranına ulaştıktan sonra otomatik olarak başlayan rejenerasyon işlemi, temelde dört adımdan oluşuyor. Sürecin ilk adımında motorun beyni olarak nitelendirilebilecek ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi) sensörlerden gelen partikül filtresi dolu ikazı ile temizlik işlemini devreye alıyor. Bu aşamada motor soğutma suyunun sıcaklığının ideal seviyede ve depoda yeteri kadar yakıt olup olmadığı kontrol ediliyor.
İkinci aşamada ise dizel partikül filtresinin içerisine yakıt püskürtülüyor. Bu sayede sıcak egzoz gazının da yardımıyla yakıtın, filtre içerisindeki zararlı maddeleri yakacak kadar yüksek ısıya ulaşması amaçlanıyor. Yakma işleminin ardından elektronik kontrol ünitesi sensörler yardımı ile filtredeki doluluk oranının ideal seviyeye düşüp düşmediğini denetliyor.
Rejenerasyon işlemi esnasında motor fanı son seviyede çalışıyor. Dizel araç sahiplerinin sık sık aklını kurcalayan “Partikül filtresi yakıtı etkiler mi?” sorusuna verilebilecek tek bir yanıt bulunuyor: Rejenerasyon işlemi sırasında yakıt sarfiyatında anlık %5 civarında artış oluyor.
Partikül Filtresi Temizliği Nasıl Yapılır?
Belirli bir doluluk oranının ardından kendiliğinden devreye giren aktif rejenerasyon işlemine ek olarak partikül filtresi temizleme sürecini dolaylı yoldan kendiniz de devreye alabilirsiniz. Pasif rejenerasyon olarak adlandırılan bu sürecin başlayabilmesi için öncelikli olarak aracınızı 30 ila 50 dakika arasında sabit hızda sürmeniz gerekiyor. Bu sayede motordan çıkan gazların da etkisiyle filtre içerisindeki ısı 550 °C civarına çıkıyor ve zararlı parçacıkların yanması için elverişli şartlar elde edilmiş oluyor.
Tüm rejenerasyon işlemlerinin ideal ölçülerde başarılı olabilmesi için partikül filtresi sıvısı adı verilen kimyasal içerikli solüsyonun miktarının belirli seviyelerin altına düşmediğinden emin olmalısınız. Filtre sıvısı, hem parçacıkların üzerine yapışarak düşük ısılarda yanabilmelerini hem de şehir içi trafikte rejenerasyon işlemi için gerekli ısıya daha kolay ulaşılabilmesini sağlıyor.
Partikül Filtresi Arızaları Nelerdir?
İdeal şartlarda 250 bin kilometrelik kullanım ömrüne sahip dizel partikül filtresinde en sık görülen sorunlar, çoğunlukla aracın düşük hızlarda sürülmesi, sık dur-kalk yapılması ve kullanımın şehir içi ile sınırlı kalması nedeniyle ortaya çıkıyor. Bu durumlara ek olarak kalitesiz yakıt kullanmak ve araç maksimum torka ulaşmadan gaz pedalına sonuna kadar basmak da belirli bir sürenin ardından filtrenin istenilen verimlilikte çalışmaması ile sonuçlanıyor.
Herhangi bir nedenden dolayı DPF arıza sinyali yandığında vakit kaybetmeden yetkili servise gidip partikül filtresi temizleyici uygulamaların başlatılmasını sağlamanız gerekiyor. Aksi halde yalnızca filtrenin verimsiz çalışmasıyla kalmayıp, petek yapıda ve dış çeperde yapısal bozulmalara neden olabilirsiniz. Bu tarz durumlarda ise parçanın değiştirilmesi tek seçenek haline geliyor.
Dizel partikül filtresinin işlevini tam olarak yerine getirip getirmediğine, periyodik muayene esnasında özellikle dikkat ediliyor. Eğer bu parçada bir sorun belirlenirse araç kusurlu kabul ediliyor. Benzer şekilde bilinçli olarak devre dışı bırakılmış partikül filtresi de ağır kusur niteliği taşıyor.
