Araçlar için doğru ve kaliteli lastik seçimi sürekli göz önünde bulundurulması gereken koşulların başında gelir. Aracın yüzeyle temasını sağlayan lastiklerin belirli özellikleri hakkında bilgiler veren etiketleri bulunur. Lastik etiketi adı verilen bu etiketlerde lastiğin verimlilik, ıslak zeminde sürüş hakimiyeti ve gürültü seviyesi ile ilgili oldukça net bilgiler vardır. Gelin, lastik etiketlerini daha yakından inceleyelim.
Lastik Etiketi Nedir?
Lastik etiketi ilk kez 2012 yılında Avrupa Birliği (AB) tarafından tüketicileri bilgilendirmeye yönelik çalışmaların sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Yürürlüğe koyulan düzenlemeler sonucunda AB lastik etiketi, ilgili ülkeler ve bu standartları takip eden ülkelerde zorunlu olarak kullanılır. Lastik etiketi lastiklerin üzerine yapıştırılmasının yanı sıra lastik üreticilerinin internet sitelerinde de bulunabilir. Böylece araç sahipleri lastik tercih ederken, lastik üzerindeki etiketler veya farklı üreticilerin internet sitelerinden faydalanarak lastik karşılaştırma işlemi yapabilir.
AB lastik etiketinin tasarımı standart olarak sunulur. Üç bölümden oluşan lastik etiketi üzerindeki şekiller ve işaretler herkesin anlayabileceği uluslararası işaretlere sahiptir. Lastik etiketi anlamı ve lastik etiketleri karşılaştırma konusunda daha net bilgi edinebilmeniz için öncelikle lastik etiketinin yoğunlaştığı üç temel değeri öğrenmelisiniz. Bu değerler yakıt verimliliği, ıslak zeminde sürüş performansı ve gürültü seviyesidir. Lastik etiket değerleri, belirli bir standarda göre belirlenerek yine herkes tarafından kolay şekilde anlaşılabilsin diye harflerle sınıflandırılır. Bununla birlikte etiket üzerinde seviye gösteren işaretler de yer alır.
Yakıt Verimliliği Yuvarlanma Direnciyle Ölçülüyor
Lastiklerin yakıt verimliliğine olan katkısı herkes tarafından bilinir. Doğru yol ve mevsim şartlarına uygun lastik kullanmanın yakıt tasarrufunda yüzde 20’ye varan doğrudan etkisi bulunur. Lastikleri yakıt açısında verimli kılan ana etken ise yuvarlanma direncidir. Lastik etiketlerindeki verimlilik kriterlerinde yuvarlanma direnci değerleri göz önünde bulundurularak yakıt verimliliğini derecelendirilir. Yuvarlanma direnci, lastiklerin hareket yönünün tersini etkileyen kuvvetin hesaplanmasıyla ortaya çıkar. Lastik, kat ettiği mesafe boyunca belirli bir sürtünme yaratır. Sürtünme ne kadar yüksek olursa yuvarlanma direnci için o kadar enerji gerekir. Bu durum, motorun daha yoğun çalışması ve doğal olarak daha fazla yakıt tüketmesiyle doğrudan ilişkilidir.
Lastik etiketi yakıt tüketimi açısından önemli ipuçları sunar. Yakıt verimliliği, lastik etiketinin üzerinde yeşilden kırmızıya kadar olan renk kodlu bir ölçekte A, B, C, D, E, F ve G harfleriyle gösterilir. Yeşil renkli A sınıfı en yüksek yakıt verimliliği sınıfını temsil ederken kırmızı renkli G sınıfı ise en düşük verimliliği simgeler. Bu iki derecenin arasında kalan harfler ise sunduğu yakıt verimliliği açısından açık sarı, sarı, turuncu ve turuncu tonlarıyla sıralanır. Koyu renkli tonlara doğru lastiğin sunduğu yakıt verimliliği oranı düşer. A sınıfı lastik, G sınıfı bir lastiğe göre yakıt tasarrufu açısından avantajlar sağlar. Tabii ki, yakıt verimliliğini etkileyen başka faktörler de vardır ancak A sınıfı veya üst sınıf lastikleri tercih etmek hem verimlilik hem de uzun ömürlü kullanım açısından avantajlı kabul edilir.
Islak Zeminde Frenleme Kabiliyeti Hayati Önem Taşır
Fren mesafesi, sürüş güvenliğini ilgilendiren konuların başında gelir. Takip mesafesine bağlı olarak fren mesafesinin doğru ayarlanması kazaların önüne geçmenize yardımcı olur. Doğru lastik etiketi okuma ile ıslak yolda tutuşu daha kuvvetli lastikler elde edebilirsiniz. Islak zeminde sürüş hakimiyeti ve frenleme kabiliyeti yüksek lastikler de lastik etiketi üzerinden karşılaştırılır. Lastik etiketi üzerinde yer alan grafik bir lastiğin ıslak zemin üzerinde ne kadar iyi fren yaptığını derecelendirir. Özellikle kış şartlarında bu değerleri takip etmek güvenlik açısından faydalıdır. Üreticiler arasında kış lastik etiketleri karşılaştırma işlemi yaparak bulunduğunuz coğrafi konum ve hava şartlarına uygun lastiği alabilirsiniz.
Lastik etiketi üzerinde yer alan ıslak yolda tutuş özelliği tıpkı yakıt verimliliğinde olduğu gibi A, B, C, D, E, F ve G harfleriyle derecelendirilir. Buna göre, A ıslak zemin en güvenli ve en iyi kısa mesafe durma performansına sahip lastiklerde bulunur. Lastik etiketinde G derecesiyle işaretlenmiş bir lastik ise üzerindeki diğer derecelere kıyasla ıslak zeminlerde daha uzun bir frenleme mesafesi verir. Yani, ıslak zemin tutuşu çok üst seviyede değildir. Uzmanlara göre, üzerinde 4 adet A sınıfı lastik bulunan bir aracın G sınıfı araçlara göre fren mesafesi yüzde 30 daha az olabilir. Islak zeminde sürüş yapmak güvenlik açısından hayati önem taşıdığı için lastik derecesi yüksek olan bir lastiği tercih etmek faydalıdır.
Gürültü Seviyesi Nasıl Gösterilir?
Lastik ses yüksekliği, lastik etiketinde bulunan gürültü seviyelerinden anlaşılır. Gürültü seviyesi üç siyah ses dalgası şeklinde etiket üzerinde simgelenir. Bu seviyeler, şeffaf testler sonucu çıkan değerler kapsamında desibel cinsinden hesaplanır. Lastik gürültüsü seviyeleri arasında tek siyah dalga en az gürültü çıkaran lastiği, üç siyah dalga ise diğer seviyelere kıyasla daha çok gürültü yapan lastiği işaret eder. Lastik gürültü seviyelerinde bulunan her bir dalga arasında 3 desibellik bir seviye farkı bulunur. 1 siyah dalga, lastik gürültüsünün Avrupa sınırının 3 desibel veya daha fazla altında olduğunu gösterir. 2 siyah dalga, Avrupa sınırı ile sınırın 3 desibel altı arasında olduğunu, 3 siyah dalga ise lastiğini Avrupa sınırının üzerinde olduğunu ortaya koyar. Sanılanın aksine AB lastik etiketindeki gürültü seviyesi araç içerisinde duyulan gürültüyü değil lastiğin dış yuvarlanma gürültüsünü verir. Bu bakımdan, daha düşük gürültülü lastikleri tercih edilerek çevre kirliliğine katkıda bulunmak mümkündür.
Görüldüğü üzere, lastik etiketlerinin anlamı dikkatli bir şekilde incelendiği takdirde oldukça açıklayıcıdır. Siz de lastik etiketlerinden faydalanarak sürüş konforu, güvenlik, yakıt verimliliği ve çevre kirliliğini azaltabilirsiniz.
