Lexus Türkiye | 06/08/2024
Bu yazının içerisinde neler var?
Otomotiv endüstrisinde retarder kullanımı daha çok ağır vasıta olarak nitelenen otobüs, kamyon ve çekici gibi araçlarda yaygındır. Bunlarla kıyaslandığında daha düşük kütleye sahip olan otomobil ve diğer küçük araçlarda retarder kullanılmaz
Lexus Türkiye | 06/08/2024
Bu yazının içerisinde neler var?
Kökeni Latince olmakla birlikte İngilizce kaynaklarda da aynı anlamda kullanılan kelime dilimize geciktirici olarak çevrilebilir. Bir olayı, bir işlemi ya da bir reaksiyonu geciktirmek anlamında diğer endüstriyel ürünler veya olaylar ile ilgili kullanım alanı da mevcuttur. Özellikle kimya, inşaat ve ilaç endüstrisinde benzer beklentiler ile kullanılan çok sayıda ürün bulmak mümkündür.
Otomotiv endüstrisinde retarder kullanımı daha çok ağır vasıta olarak nitelenen otobüs, kamyon ve çekici gibi araçlarda yaygındır. Bunlarla kıyaslandığında daha düşük kütleye sahip olan otomobil ve diğer küçük araçlarda retarder kullanılmaz. Dolayısıyla retarder ile ilgili tüm soru ve cevaplar daha çok büyük kütleli araçlar ile ilgili olmaktadır.
Büyük kütleleri harekete geçirmek kadar hareket halindekileri yavaşlatmak ve durdurmak fizik kuralları gereği oldukça zordur. Bu da bütün yükün fren sistemlerine binmesi anlamına gelir. Dikkat, deneyim, özel donanımlar ve bilgili kullanıcı gerektiren bu işlemde retarder sürücülerin en büyük yardımcılarından birisidir.
Retarder nedir veya retarder ne demek soruları sıkça sorulduğundan öncelikle bunu cevaplamak yerinde olur. Kelime anlamı geciktirici olan retarder otomotiv endüstrisinde ikincil fren sistemi olarak önemli bir görev üstlenir. Burada daha çok geciktirici etkiden ziyade yavaşlatıcı bir etkiden söz edilebilir.
Araçların yavaşlatılması ve nihayetinde durdurulması fren sisteminin etkisi ile olur. Fren balataları tarafından sıkıştırılan diskler sayesinde araçta frenleme gerçekleşir. Baskının şiddetine göre araç yavaşlar veya tamamen durdurulur. Burada kullanılan sistem birincil fren tertibatı olarak değerlendirilir.
Başta otomobil olmak üzere küçük araçlarda birincil fren sistemleri aracı yavaşlatma ve durdurma bakımından yeterli olmaktadır. Ancak otobüs, kamyon ve çekici gibi ağır yük ile seyahat eden araçlarda ikincil frenleme sistemlerine ihtiyaç duyulur. Çeşitli fiziksel özellikteki bileşenler ile sağlanan yavaşlama etkisinin tümü ikincil fren sistemi veya retarder olarak adlandırılır.
Ağır vasıta olarak anılan araçlarda ikincil fren sistemleri arasında hidrolik geciktirici, motor freni ve egzoz freni gibi çeşitli uygulamalar vardır. Tamamı ortak bir isimle retarder olarak adlandırılan sistemin kullanım amacı aracın yavaşlatılmasıdır. Retarder sistemleri kullanılarak araçların durdurulması mümkün değildir.
Retarder ne işe yarar sorusu tüm bu bilgiler ışığında daha kolay cevaplanabilir. Retarder, ağır kütleye sahip araçların birincil fren sistemlerine destek olmak ve hızı azaltmak ile görevli ikincil fren sistemidir. Asli görevi aracı yavaşlatmak olan retarder sayesinde fren kullanımı azalır ve balata sarfiyatında tasarruf sağlanır. Ayrıca balata ve disklerin aşırı ısınması gibi hayati riskler basit bir şekilde bertaraf edilmiş olur.
Şanzımandan arka tekerleklere güç aktarmaya yarayan şaft, retarder sisteminin çalışmasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Retarder nasıl çalışır sorusu basitçe şu şekilde cevaplanabilir. Retarder ile şaft arasına konumlanan ve dişlilerden oluşan yapı sistem devreye girdiğinde bağlı olduğu şaft üzerindeki dişlinin hareketini sınırlandırır. Böylelikle motor ve şanzımandan tekerleklere iletilen dönme kuvveti baskılanmış olur.
Retarder sesi olarak bilinen ve pek çok kişinin severek dinlediği ses burada dişlilerin ters dönme ilişkisinden doğar. Retarder arızaları ve retarder tamiri konularında dişli sisteminin tüm bileşenleri rol üstlenebilir.
Hidrolik sistemle çalışan ve aracın hızını kesmekte kullanılan bir retarder aşağıdaki bileşenlerden oluşur.
Pompa: Retarder aktive olduğunda hidrolik sıvıyı hava basıncıyla rotora aktarmakla görevlidir.
Hareketli rotor: Şafta bir dişliyle bağlı olan rotor tekerleklerin dönüşü ile birlikte döner.
Sabit stator: Rotor ünitesinin karşısında bulunan stator retarder aktive olduğunda rotorla birleşerek faaliyete başlar.
Isı eşanjörü: Sistem ısı üretecek şekilde tasarlandığından çalışma sırasında ısınan hidrolik sıvısı eşanjör aracılığıyla soğutulur.
Sıvı haznesi: Retarder tarafından kullanılan hidrolik burada depolanır.
Retarder nasıl kullanılır sorusu özellikle ağır vasıta sürücülerini ilgilendiren ve en iyi onlar tarafından cevaplanabilecek bir sorudur. Tonlarca yük ile dik yamaçlardan ve yüksek dağlardan inmek zorunda olan sürücüler retarder kullanma konusunda deneyimlidir. Retarder kullanmanın çok önemli avantajları vardır.
İkincil fren sistemi olarak nitelenen retarder birincil fren sisteminin yükünü azaltır. Böylece disk ve balatalara çok fazla yük binmez ve sistem ısınmaz. Uzun ömürlü kullanım sonucunu doğuracağından büyük bir avantaj olarak kabul edilir. Ayrıca daha az frenleme sayesinde ortaya çıkacak balata tozlarının çevresel etkilerinde önemli kazanımlar sağlanacaktır.
Retarder kullanılarak yavaşlatılan araçlarda sarsıntı düzeyi birincil fren sisteminin etkilerine göre oldukça düşüktür. Bu durum hassas yük ve yolcu taşıyan araçlarda önemli ölçüde konfor artışı sağlar. Ayrıca dik yokuşlardan inerken emniyetli frenleme imkanı sunar, kayma ve savrulmaları önemli ölçüde azaltır.
POST https://dxp-webcarconfig.lexus-europe.com/v1/model-filter-results/tr/tr?sortOrder=modelIndex