Süspansiyon Nedir?
Süspansiyon araba içerisindeki konfor ile eş anlamlı olarak düşünülebilir; çünkü araçlardaki konforu sağlayan sistem olarak bilinirler. Yol üzerinde bulunan her türlü olumsuz koşulları azaltarak araç ve araç içindeki yolcuların konforunu sağlayan, sarsılmaları ve savrulmaları önleyen bir sistemdir.
Süspansiyon Ne İşe Yarar?
Süspansiyon sistemi ile çukur, kasis ya da engebe bulunan yollar üzerindeki sürüş sırasında araçta meydana gelen titreşimi en aza indirmek, sert virajlarda ve dönemeçlerde savrulmasını önlemek ve böylelikle hem olası bir kaza riskinin önüne geçmek hem de yolcuları sarsıntıdan korumak amaçlanır.
Süspansiyon görevi gereği bu amacı yerine getirmek üzere çeşitli parçalardan oluşur. Süspansiyon parçaları şu şekilde sıralanabilir: Yaylar, amortisör, kollar, denge çubukları, salıncak kolları ve rotiller.
Süspansiyon Parçaları:
Yaylar: Süspansiyon sisteminin en önemli parçaları arasında yer alan yaylar, tekerleklerin yolla temas halinde olmasını sağlar. Araçların türlerine göre bu yayların da kullanım alanları değişkenlik gösterir. Eski tip otobüslerde ve kamyonlarda yaprak yaylar, yolcu otobüsleri ve binek arabalarda helisel yaylar tercih edilir. Yolcu otobüsleri ve kamyonlar gibi büyük araçlarda ayrıca pnömatik (hava yastıklı) yaylar da kullanılırken, bir diğer yay çeşidi olan burulma çubuklu olanları ise ani ve sert yüklenmeler karşısında kırıldıklarından ömürleri kısa olan yaylardır.
Amortisör: Yaylar ile iş birliği içinde çalışan amortisör, yayların hareketi sırasında dengeyi sağlamak ile görevlidir. Yayların açılması ve kapanması sırasında tek tesirli amortisörler sadece bir görev üstlenirken, çift tesirli amortisörler hem açılma hem kapanma sırasında görev alır.
Kollar: Askı sistemi olarak da bilinen kollar, yayları ve amortisörü aracın şasisine sabitler ve tekerleklerin her zaman yola düz bir şekilde basmasını sağlar. Sabit ve serbest askı sistemi olmak üzere iki çeşidi bulunur.
Denge Çubukları: Stabilizatör olarak da bilinen denge çubukları virajlarda aracın savrulmasını önler.
Salıncak Kolları ve Rotiller: Rotiller, aksı salıncaklara bağlarlar. Özellikle tümsek bulunan yollar üzerindeki sürüş sırasında önem kazanarak, aksı yukarı doğru iterler ve bağlantıyı korurlar.
Süspansiyon araç için çok önemli bir rol üstlenmesi nedeniyle, doğru bir şekilde çalışmasının sürdürülmesi için bu sistemin kontrol edilmesi gerekir. Bu amaçla süspansiyon testi yapılır. Bu test sırasında, süspansiyon sistemi içinde bulunan her bir parça tek tek kontrol edilir. Detaylı ölçüm cihazları kullanılarak, amortisördeki hava ve yağ basınçları ile bağlantı ve uyumluluk oranları, denge çubukları, sabit ve serbest askılar, yaylar ve amortisör mili dikkatli bir şekilde incelenir.
Süspansiyon testi sayesinde, tüm sistem detaylı bir şekilde elden geçirilmiş olur. Tekerleklerin ağırlıkları ve çekiş gücü tespit edilir. Salıncak ve viraj demiri de kontrolden geçirilir. Özellikle araçların muayene kontrolleri öncesinde ve ikinci el araç satın alırken, bu testin yapılması büyük önem taşır.
Süspansiyon Testi Nasıl Yapılır?
İlk olarak, araba süspansiyon test cihazı üzerine çıkarılarak kontrollerin yapılması için hazır hale getirilir. Daha sonra test cihazı çalıştırılır. Böylelikle süspansiyon test rampasından araca çeşitli titreşimler gönderilerek verdiği tepkiler ölçülür. Bu sırada ekrana ölçüm sonuçları da düşmeye başlar. Ekrana gelen bu bilgiler not edilerek, normalde olması gereken değerler ile karşılaştırılır. Yapılan karşılaştırma sonrasında arızalı olduğu hükmüne varılan parçalar ile ilgili olarak detaylı bir rapor hazırlanır.
